عضو شوید
عضویت سریع
آمار مطالب
آمار بازدید
سیارات منظومه شمسی
علمی
مریخ
بَهرام یا مریخ چهارمین سیاره در سامانه خورشیدی است که در مداری طویل‌تر از زمین و با
سرعتی کمتر از زمین حرکت می‌کند. هر یک باری که به بدور خورشید میچرخد معادل
۶۸۷ روز (روز زمین) طول می‌کشد و شب و روز کمی طولانی‌تر از کره زمین است.
بزرگی بهرام حدوداً نصف زمین است و قطر آن ۶۷۹۰ کیلومتر می‌باشد (مقایسه کنید با قطر زمین
: ۱۲۷۵۶کیلومتر).
جو بهرام سرخ‌فام است و در آسمان شب از زمین نیز سرخی آن دیده می‌شود. کره بهرام دو ماه
کوچکبه نام‌های فوبوس و دیموس دارد که شکلی نامنظم دارند. این دو ماه احتمالاً شهاب سنگهایی
هستندکه در مدار بهرام به دام افتاده‌اند.اگر شخصی در کرهٔ مریخ باشد مشاهده خواهد کرد که فوبوس
سه باردر یک روز طلوع و غروب می‌کند. دیموس نصف فوبوس بوده و چنانچه از مریخ به آن نگاه
کنیم این ماه بیشتر شبیه به یک ستاره خواهد بود تا یک ماه.
بهرام، سیاره سرخ‌فام منظومه خورشیدی، نصف زمین قطر دارد و مساحت سطح آن برابر با
مساحت خشکی‌های روی زمین است. همانند زمین، یخ‌های قطبی، دره‌های عمیق، کوه، غبار،
طوفان و فصل دارد. در دشت‌های آن مانند ماه، گودال‌هایی حاصل از برخورد سنگ‌های آسمانی
دیده می‌شود. با وجود اندازه کوچکش، بلندترین قلهٔ سامانهٔ خورشیدی یعنی کوه المپوس و
بزرگ تریندره سامانهٔ خورشیدی در این سیاره پیدا شده‌است.
فرسوده بودن بیشتر دهانه های برخوردی سیاره بهرام نشان‌دهندهٔ فعالیت زیاد زمین‌شناختی در
این سیاره است.
روزهای بهرام ۲۴ ساعت و ۳۷ دقیقه طول می‌کشد. از آنجا که محور سیارهٔ بهرام همانند زمین
۲۴ درجه کج است در این سیاره نیز فصل‌های سال وجود دارند. اما هر سال بهرامی تقریباًدو برابر
سال زمینی یعنی ۶۷۸ روز به‌درازا می‌کشد.
در ژوئن ۲۰۰۸، اطلاعات به دست آمده توسط کاوشگر فینیکس ثابت کرد که خاک مریخ دارای
اندکی خاصیت بازی (قلیایی) و همچنین حاوی موادی مانند منیزیم، سدیم، پتاسیم و کلر، که وجود همه
آنها برای حیات و رشد موجودات زنده ضروری است، می‌باشد. محققان خاک به دست آمده از
منطقه‌ای نزدیک قطب شمال مریخ را با مقداری خاک باغچه زمینی مقایسه کردند و به این نتیجه
رسیدند که خاک مریخ برای رشد گیاهانی چون مارچوبه (آسپاراگوس) مناسب است.
در آگوست ۲۰۰۸، کاوشگر فینیکس با انجام آزمایش‌ها ساده شیمیایی، مثل مخلوط کردن آب زمین
با خاک مریخ، با هدف تعیین ph خاک مریخ، نشانه‌هایی از نمک پر کلرات پیدا کرد، که این موضوع
نئوری دانشمندان بسیاری را که ادعا کرده بودند خاک مریخ به طور قابل ملاحظه‌ای دارای خاصیت
بازی است، تایید می‌کرد. pH خاک مریخ ۸٫۳ اندازه گیری شد.
نتایج حاصل از نمونه‌گیری و آزمایش خاک سطح مریخ، که از جمله با کمک اشعه ایکس ، توسط
کاوشگر کنجکاوی انجام گرفت، نشان می‌دهد که سطح مریخ بافتی بازالتی دارد که نوعی سنگ
آتش‌فشانی، مشابه شن‌های سواحل هاوایی است.
جو
جوّ زمین شامل ۷۷ درصد نیتروژن و ۲۱ درصد اکسیژن است. درحالی که در جو مریخ ۹۵ درصد
دی اکسید کربن، ۳٪ نیتروژن، ۱٫۶٪ آرگون و فقط مقدار ناچیز اکسیژن و آب وجود دارد. جو سیاره
سرخ بسیار رقیق است، به طوری که فشار جوی سطح آن، معادل یک صدم فشار جو
زمین در سطح دریاست. علاوه بر این جو مریخ محافظ خوبی در برابر تابش‌های مرگبار فضایی
نیست.
بیشتر مناطق بهرام بسیار سرد است. دمای هوا در قطب‌های آن می‌تواند تا ۱۳۰ درجه زیر صفر
پایین برود.
به دلیل رقیق بودن «هوای» بهرام، دمای هوا به سرعت تغییر می‌کند. مثلاً فقط لحظاتی پس از
طلوع خورشید دما در سطح بیش از ۲۰ افزایش می‌یابد. در هر لحظه دمایی که پای شما احساس
می‌کند (هوای نزدیک سطح) با دمای هوای اطراف سر شما ممکن است تا ۲۰ درجه اختلاف داشته
باشد.به این ترتیب اگر روی استوای بهرام باشید، دمای سطح ۲۰ درجه سلیسیوس و دمای اطراف سر
شماصفر درجه‌است.
در بهرام بادهایی با سرعت زیاد (متجاوز از ۲۰۰ کیلومتر بر ساعت) می‌وزد که سبب می‌شود غبار
ها در ارتفاع ۴۰ کیلومتری معلق بمانند علت ایجاد این بادها غالباْ اختلاف دما توام با اختلاف فشار
است.
چرا مريخ قرمز رنگ است؟
با فرود كنجكاوي بر روي مريخ هنوز هم اين پرسش مطرح است كه چرا سطح اين سياره قرمز
رنگ است.ساده‌ترين توضيح براي قرمز رنگ بودن سطح مريخ آن است كه ماده سطحي يا
سنگپوش آن داراي مقادير زيادي اكسيد آهن است. اين ماده همچنين دليل قرمز بودن زنگ آهن و
خون است.اما چرا مريخ داراي مقادير زيادي آهن است؟ چرا آهن اكسيد مي‌شود و چرا اكسيد آهن
قرمزرنگ است؟
پاسخ اين پرسش‌ها به ۴.۵ ميليارد سال قبل و زمان شكل‌گيري منظومه شمسي باز مي‌گردد. در آن
زمان عنصر سنگين آهن در قلب ستارگان مرده در ابرهاي گازي و غباري در حال چرخش بود.
اين ابرها از لحاظ گرانشي براي تشكيل خورشيد و سيارات ديگر در هم شكسته شدند.
در حالي كه توده آهن زمين هنگامي كه سياره جوان و ذوب‌شده بود، به هسته آن رفت، دانشمندان
ناسا بر اين باورند كه اندازه كوچك‌تر مريخ و همچنين گرانش ضعيف‌تر آن به آهن امكان داد كه
كمتر به مركز منتقل شود.
مريخ داراي هسته اي آهني است اما در سطوح فوقاني آن آهن به فراواني يافت مي‌شود.
آهن قديمي و ساده تيره و درخشان به نظر مي‌رسد. اين عنصر هنگامي كه در معرض اكسيژن
قرار مي‌گيرد، داراي رنگ صرفاً قرمزرنگ شده و وجود مقادير كافي اكسيژن موجب مي‌شود كه
به اكسيد آهن تبديل شود. اين تركيب از دو اتم آهن و سه اتم اكسيژن تشكيل شده است.
پرسشي كه در اين جا وجود دارد اين است كه چرا مقادير بالاي آهن در سطح مريخ اكسيد يا
با اكسيژن تركيب مي‌شود؟
گفته مي‌شود نوع آب و هوا موجب زنگ زدن تدريجي آهن بر روي اين سياره شده است. اما آيا
توفان‌هاي باراني باستاني كه تصور مي‌شود در سطح سياره مرطوب و جوان رخ داده باشد با كوبيدن
سنگپوش با اتم‌هاي اكسيژن آزاد شده از مولكول‌هاي آب، موجب زنگ زدن آهن شده‌اند؟ يا آيا فرايند
اكسيداسيون به تدريج و طي ميلياردها سال رخ داده است. يعني زماني كه نور خورشيد دي اكسيد كربن
وساير مولكول‌ها در جو را شكسته و اكسيدان‌هايي از قبيل پراكسيد هيدروژن و ازن توليد كرده است؟
به اين دليل كه هيچ كس هنوز توضيح درست اين پرسش‌ها را نمي‌داند، قرمز رنگ بودن سطح مريخ
هنوز هم در هاله‌يي از ابهام است. با اين حال سطح اين سياره به هر روشي زنگ زده باشد، تركيب
اكسيد آهن (III) آن به اين دليل سرخرنگ به نظر مي‌رسد؛زيرا اين تركيب طول موج‌هاي آبي و سبز
رنگ طيف نوري را گرفته و طول موج‌هاي قرمز رنگ را منعكس مي‌كند.
با تشکر از سایت دریچه و دانشنامه آزاد ویکی پدیا
زمین
اتمسفر زمین:
اتمسفر زمین دارای ۲۱ درصد اکسیژن است و مابقی آن را اکثرا نیتروژن تشکیل می دهد. اتمسفر
دارایمقادیر زیادی اکسیژن می باشد زیرا گیاهان به هنگام رشد این ماده را از خود خارج می نمایند.
اگر گیاهان از بین بروند اکسیژن هم از بین خواهد رفت و لذا زندگی جانداران منقرض خواهد شد.
مناطق بالایی جو رقیق است حتی در آنجا و در ارتفاع ۱۰کیلومتری تنها یک سوم غلظت هوای
سطح دریا وجود دارد . لایه بسیار نازک ۲۵ کیلومتری ازن یک لایه بسیار مهم حیاتی محسوب
می شود. زیرا این لایه تشعشعات بسیار خطرناک خورشید را جذب می کند. شهاب سنگها در
ارتفاع حدود ۱۰۰ کیلومتری می سوزند در حالی که سپیده دم در ارتفاع حتی بالاتری واقع می شود .
شفقها به وسیله ذراتی که توسط خورشیدمنتشر می شوند ایجاد می شوند که این حالت سبب می شود
تا لایه های بالایی جو بدرخشند. شفق ها معمولا در قطبین زمین اتفاق می افتند .شفق های معمولی
فقط یک نور ضعیف در نزدیکی افق هستند اما بعضا به شکل کمان هایروشن نیز دیده می شوند.
کره زمین در منظومه خورشیدی منحصر به فرد است . زیرا در سطح آن مقادیر زیادی آب وجود
دارد . زمین در هر روز یکبار به دور محور خود می چرخد .
محور زمین به همان جهتی اشاره دارد که زمین در خط سیر سالانه اش به دور خورشید آن را دنبال
می کند . در ۲۱ ماه ژوئن قطب شمال کره زمین نسبت به خورشید در بزرگترین زاویه اش قرار
دارد که تابستان را برای نیم کره ی شمالی به ارمغان می آورد . در نیمه زمستان (۲۱ دسامبر) قطب
شمال از خورشید دور خواهد شد که باعث می شود خورشید در افق پایینی از آسمان قرار گیرد و
روز ها به کوتاهترین میزان خود برسد.
در حالیکه زمین مملو از تنوع حیاتی خیره کننده است سایر سیارات منظومه شمسی فاقد حتی
ابتدایی ترین صورت های حیاتی می باشند . اگر کره زمین فقط چند میلیون کیلومتر به خورشید
نزدیکتربود امکان داشت که زمین هم مانند زهره تبدیل به یک جهنم واقعی بشود و یا اگر چند
کیلومتر دورتر بود همانند مریخ تبدیل به یک سیاره سرد و مرده می شد.
زهره ، سياره پوشيده از ابر
( زهره ، ناهيد ، ونوس ـ الهه زيبايي ، خواهر دو قلوي زمين )
زهره همانند عطارد به دور خورشيد مي گردد ، اما بسيار آسانتر از عطارد ديده مي شود . هنگامي كه
زهره به نزديكترين فاصله ي خود از زمين مي رسد به اندازه اي روشن است كه حتي در نور روز هم
قابل مشاهده خواهد بود . البته به شرطي كه موقعيتش در آسمان دقيقا مشخص شود . زهره داراي
درخشش زيادي است و اين به خاطر اتمسفر ضخيم سياره اي است . اتمسفر ، نور خورشيد را
بسيار بهتر از يك سطح سنگي و خاكي منعكس مي كند.
اين تصوير كه توسط كاوشگر بين سياره اي مارينر ۱۰ گرفته شده ، اتمسفر كاملا پوشيده از ابر
زهره را نشان مي دهد . اتمسفر زهره بسيار ضخيم تر از اتمسفر زمين است و شامل گازهاي
خطرناك دي اكسيد كربن و اسيد سولفوريك مي باشد . چون اتمسفر زهره گرما را نگه مي دارد
( اين حالت به نام اثرگلخانه اي مشهور است ) لذا سطح زهره به هنگام روز بسيار داغتر از عطارد
مي باشد .
زهره نيزهمانند ماه به صورت هلال هاي مختلف در مي آيد . در مقارنه عليا نيم كره ، كاملا از نور
خورشيد روشن گشته و به طرف زمين قرار دارد . در مقارنه سفلي ، تنها مي توانيمسمت تاريك
را ببينيم ( اگر چه يك هلال هميشه قابل رويت است ) . در مقارنه ي سفلي زهره بزرگتر ببه نظر
مي رسد ، زيرا در اين وضعيت زهره از هر زمان ديگري به زمين نزديكتر است .
اهله زهره با دوربين چشمي قابل رويت هستند و منجم مشهور گاليله با تلسكوپ ابتدايي خود در سال
۱۶۱۰ ميلادي اهله زهره را رصد كرد . در آن زمان اكثر مردم اعتقاد داشتند كه خورشيد و سيارات
همگي به دور زمين مي چرخند و همچنين زهره از خورشيد به زمين نزديكتر است . گاليله نشان داد
كه زهره بايد در حال چرخش به دور خورشيد باشد و اين يكي از ادله اي بود كه تيوري زمين
محوري را رد مي كرد.
زهره در مدت ۲۴۳ روز به دور محور خود مي چرخد كه اين مدت از زمان گردش زهره به دور
خورشيد يعني ۲۲۵ روز بيشتر است . حدود ۲ ماه طول مي كشد تا خورشيد ( اگر از مييان ابر ها
قابل رويت باشد ) از غرب طلوع كند و در شرق غروب نمايد .
زهره و زمين از لحاظ اندازه و مواد تشكيل دهنده جفتهاي يكساني هستند و هر دو داراي هسته ي
بزرگي از آهن و نيكل و ديگر فلزات هستند ( از اين جهت به آنان خواهران دو قلو مي گويند ) .
اما از لحاظ سطح هر دو سياره كاملا از يكديگر متفاوت هستند . زيرا رشد گياهي هرگز در زهره
اتفاق نمي افتد. اما اگر گياهي در آن رشد مي كرد گياهان دي اكسيد كربن را تبديل به اكسيژن
مي نمودند و ممكن بود حيات طولاني تري در سياره دوام آورد .
عید نوروز مبارک
سلامت
سعادت
سيادت
سُرور
سَروري
سبزي
و سَرزندگي
سفره ي هفت سين زندگيتان باد .
دوستان عزیزم نوروز ۹۱ بر شما مبارک
عطارد " سیاره سوزان "
( تیر ـ عطارد )
عطارد دومین سیاره ی کوچک منظومه ی شمسی می باشد . کمی از ماه بزرگتر و سطحش پوشیده از
حفره هایی همانند ماه است . هسته ی آهنی عظیم آن موجب شده تا از هر سیاره ی دیگری در
منظومه شمسی به جز زمین دارای چگالی بیشتری باشد . هر چهار سیاره ی خاکی دارای مقادیر
زیادی آهن و سیلیکون و دی گر عناصر سنگین می باشد.
اگر انسان جرات بكند كه بر سطح عطارد قدم بگذارد مانند اين است كه روي استخوان هاي پوسيده ي
يك دنياي مرده راه مي رود . در عطارد هوايي وجود ندارد و سطح آن خشك است . سطح عطارد
به هنگام روز در زير اشعه خورشيد سرخ مي شود در حالي كه شب هنگام عطارد از سرد ترين
نقاط روي زمين نيز سرد تر است .
عطارد در مدت ۸۸ روز به دور خورشيد مي گردد كه يك سال آن محسوب مي شود و اما ۵۹ روز
طول مي كشد تا يك بار به دور محور خود بچرخد . اين بدان معناست كه حركت خورشيد در آسمان
عطارد بسيار كند است به گونه اي كه ۳ ماه طول مي كشد تا خورشيد از يك افق به افق ديگر برود .
احتمال می رود هنگامی که عطارد جوان بوده در طی چند ساعت به دور محورش می گشته اما کشش
جاذبه ای خورشید حرکت عطارد راکند کرده است . همانگونه که کشش زمین باعث شده تا یک
نیم کره ماه به سمت ما برگردد ودر همان حال باقی بماند .
به نظر می رسد که هرگونه حیات در عطارد غیر ممکن باشد . اگر حیات موجود در عطارد به وسیله
گرمای وحشتناک از بین نرود قطعا به وسیله تشعشعات ناشی از خورشید که سلول های حیاتی را از
بین می برد نابود خواهد شد .
خورشید
منبع انرژی خورشید در مرکز آن نهفته است ۹/۰ جرم خورشید از هیدروژن تشکیل یافته که یک
عنصر بسیار مهم در جهان می باشد . در داخل هسته ی داغ خورشید هیدروژن تبدیل به هلیم می شود.
انرژی ناشی از این واکنش لایه های بالایی ستاره را گرم می کند و این انرژی از سطح متلاطم
خورشید به داخل فضا فوران می نماید .
سطح خورشید در اثر حرارتی برابر ۰۰۰/۶ درجه ی سانتی گراد درحال غلیان و تلاطم است . یعنی
درجه ی حرارتی که از هر کوره ای نیز داغتر است . مقادیری از هیدروژن سوزان که به نام
پرامیننس ( گاز های متصاعد از خورشید ) شناخته شده اند با سرعتی معادل صد ها کیلومتر در
ثانیه به فضا پرتاب می شوند .
خسوف و کسوف
تمامی سیارات و قمرها هنگامی که در برابر نور خورشیدواقع می شوند در پشت آنها سایه ای
تشکیل می شود که این سایه به فضا می افتد . در اطراف این سایه تاریک ( گرفت کلی ) روشن تر
وجود داردکه گرفت جزیی نامیده می شود . گرفت جزییجایی است که نور خورشید در آن جا به
طور جزیی تاریکشده است . هنگامی که ماه دقیقا بین زمین و خورشید واقع می شود و سایه اش
برسطح زمین می افتد یک خورشید گرفتگی ( کسوف ) اتفاق می افتد . برای آنکه یک خورشید
گرفتگی کامل دیده شود ناظر باید در منطقه گرفت کلی قراربگیرد . در خورشید گرفتگی
( کسوف ) کامل روشنی خیره کننده خورشید توسط ماه مخفی شده و تاج خورشید قابل رویت
خواهد بود . یک خورشید گرفتگی كامل هيچ گاه بيش از ۵/7 دقيقه طول نخواهد كشيد
گاز هاي متصاعد از خورشيد به سمت بالا فوران مي كنند . اين زبانه اي از هيدروژن است كه
۰۰۰/۵۰ درجه سانتي گراد و يا بيشتر حرارت دارد كه مي تواند زمين را بلعيده و نابود كند .
فوراني كه در تصوير نشان داده شده است فقط به مدت شش دقيقه طول كشيده است .
لكه هاي خورشيدي مناطق سردي بر روي خورشيد هستند ودر هر دوره ي يازده ساله اين لكه ها
به وجودمي آيند ( چنانكه در سال ۱۹۶۹ و ۱۹۸۰ ميلادي فاليت كردند ) . براي آنكه اندازه ي
گروهي از اين لكه هاي خورشيدي را حدس بزنيم بايد به خاطر بياوريم ه قطر خورشيد ۱۰۰ برابر
زمين مي باشد . ممكن است يك لكه ي خورشيدي به مدت چند ماه باقي بماند ولي اكثر لكه ها كمتر
از دوهفته دوام مي آورند .
منظومه ی شمسی
ما بر روی سطحی زندگی می کنیم که در حال گردش است . هشت سیاره ی دیگر که چهار تای آنها
بزرگترو چهار کره ی دیگر کوچکتر از زمین هستند با زمین می چرخند . همگی به علت وجود یک
نیروی جاذبه بر روی مدار خود به دور خورشید حرکت می نمایند .
در حدود ۴۶۰۰ میلیون سال از فعالیت منظومه ی شمسی می گذرد و عمر جهان هستی احتمالا چهار
برابراین زمان است . کهکشانی که راه شیری نامیده می شود ( یعنی جایی که خورشید ما قرار دارد )
عمرش به درازای عمر جهان هستی است . ستارگان داخل آن به دلیل پیر شدن می میرندو
ستارگان جدیدی متولدمی شوند . خورشید در مقایسه با برخی ستارگان جوانتر است . ستارگان
همگی درون ابر بزرگی ازگاز و گرد و غبار تشکیل یافته اند . خورشید نیز به اندازه ای بزرگ
و داغ است که شروع به درخشش نموده است . سیاراتی که بسیار کوچکتر از خورشید هستند
آن قدر داغ نشده اند که درخشش نمایند . نور آنان نیز ناشی از انعکاس نور خورشید می باشد .
نه سیاره ی اصلی منظومه ی شمسی که به ترتیب از خورشید دور می شوند در تصویر نشان
داده شده است. چهار سیاره ی نزدیک خورشید (عطارد و زهره و زمین و مریخ ) سیارات
کوچکی هستند که سطح آن ها پوشیده از صخره و سنگ است وبه عنوان سیارات خاکی شناخته
شده اند . به چهار سیاره ی بزرگ یعنی ( مشتری و زحل و اورانوس و نپتون ) میرسیم که از
گاز های مایع و یخ زده تشکیل شده اند . به جز نپتون که قمر آن را به سختی می توان دید سه
سیاره ی دیگر دارای اقمار زیادی هستند و همینطوراجسام کوچک بی شماری در اطراف آنان
در حال گردش می باشند . پلوتو ی کوچک فقط یک قمر دارد و به خاطر کوچکی زیادش از
جمع سیارات حذف شده است . بعضی از ستاره شناسان بر این باورند که جهان در حدود ۰۰۰/۱۲
میلیون سال پیش آغاز شده است . تمام موادی که اکنون در حال حیات یعنی سیارات و ستارگان
را تشکیل می دهد بر اثر انفجار بزرگی پدید آمده اند و سپسبه صورت کهکشان ها متراکم گشته اند .
هر سیاره هم زمان با چرخش به دور خورشید به دور محور خود نیز می چرخند . اورانوس و
پلوتو به دور پهلوی خود می چرخند .
جهان
برای کسانی که دو هزار سال پیش از سطح زمین به خورشید و ماه و آنچه که در آسمان وجود دارد
نگریسته آسمان همانطور به نظر رسیده که امروزه هست . اما زمین به همان صورت نمانده است .
ناظری که از فضا به زمین نگاه می کرد علایم کمی از حیات را مشاهده می نمود . تنها یک تلسکوپ
قوی می توانست شهرهاواماکن مسکونی پراکنده و متفرق را نمایان سازد . لذا نیمکره شب تاریک و
مرده به نظر می رسید . اما اکنون اگر کسی بر روی ماه قرار گیرد و تنها از دوربین چشمی استفاده
نماید قادر خواهد بود تا شهر های بزرگ کره ی زمین را تشخیص دهد .
هنگامی که شب فرا می رسد نور در تاریکی شب می درخشد . ماهواره ها به دور کره ی زمین
می چرخندو سفینه ها در اعماق زمین پرواز می کنند . امروزه اگر چه به نظر می رسد که آسمان
تغییر نکرده باشد لیکن نگرش ما به آسمان تغییر کرده است . اختراع تلسکوپ باعث شده تا
ستارگان و سیاراتبه ما نزدیکتر شوند و حقایق جدید بسیاری را برای ما آشکار نمایند .
اکنون وسایل نقلیه ی فضاییعصر جدیدی از اکتشاف را برای ما باز کرده اند . با گذشت سی
سال از آغاز عصر فضا نسبت به گذشته چیز های بیشتری درباره ی منظومه ی شمسی
آموخته ایم .
آمار
وب سایت:
